Twaalf mooie foto's

Maar je moet er wel een pokke end voor fietsen

Tweede Pinksterdag wordt altijd de officiële Fiets Elfstedentocht gereden. 230 kilometer slingerend door Friesland. 15.000 fietsers; sommige zeer serieus (een vriend van ons fietst volgend jaar zijn vijftigste (!) tocht; dat zijn 11.500 Friese kilometers); sommigen zijn zo mal mogelijk uitgedost; veel toerrijders die hun conditie testen en een enkele Velomobiel. Ik fiets die dag niet. Met de Quest tussen al die anderen op soms vrij smalle fietspaden, daar doe je mij geen plezier mee. Als ik hem fiets, dan wel de dag ervoor.

Dit jaar lukte dat niet; op 13 juni (en dus ook op 12 juni) stond de Quest in Dronten. Onze vriend mailde mijn zijn negenenveertigste resultaat: Vijf uur ’s ochtend vertrokken; half drie terug. Een gemiddelde van 26,7 km per uur. Op een bukfiets! Ook nog bij slecht weer. Het zou me niets verbazen als hij harder had gekund. Bij stempelposten wordt gecontroleerd op je snelheid; harder dan 25 kilometer per uur is eigenlijk verboden.
Ik tuurde meermalen en langdurig naar de fraaie route, keek naar zijn snelheid en dacht: “Hoe dan ook. Ik fiets hem dit jaar.”

Vanmorgen kwart voor zes op; een snelle douche; flink eten en om goed twintig voor zeven zat ik in de Quest. De wereld was stil en ik zag net buiten Sneek de zon op komen. “Dit wordt een mooie dag”, glimlachte ik, de eerste foto werd gemaakt en hup; op naar Bolsward.

Sneek, 6:45 uur

Om zeven uur reed ik Bolsward binnen. De stad waar de tocht elk jaar begint. Het slapende stadje werd mooi verlicht door het eerste strijklicht van de zon. Ik nam als stempel mijn tweede foto en zette koers naar Harlingen.

Bolsward 7:00 uur

Een mooie route via Schettens, langs het monument van (de grote) Menno Simons in Witmarsum en via Grauwe Kat, Arum, en Kimswerd (Grutte Pier) naar Harlingen. Om zes over half acht wordt de derde foto gemaakt. Niet gek; het eerste uur lag mijn gemiddelde keurig boven de dertig.

Harlingen 7:36 uur

Na de havens op het industrieterrein was het even draaien, keren en zoeken. Ik had de track van m'n vriend omgezet naar een route met behulp van OnRoute voor motorrijders; bij Midlum wilde ik echter graag het fietspad op omdat de doorgaande weg wel erg tot snel autorijden uitnodigde. Uiteindelijk na wat “flinstonen” de koers weer gevonden en in een verder vrijwel rechte lijn op een heerlijk breed fietspad (parallelweg) reed ik iets over achten het nog stille Franeker in.

Franeker 8:00 uur

Franeker uit was een groter probleem (ach, probleem…. ) Weer verkeerd gereden (eigen stomme eigenwijze schuld) en zelfs met flinstonen lukte het me niet om de bocht te nemen. Hop; uit de fiets; fiets gedraaid en weer verder. De tweeëneenhalve kilometer Franeker in precies 12 minuten afgelegd.

Op naar de volgende stad; Dokkum een kleine vijftig kilometer verder. “Dit is het stuk waar de schaatsers het moeilijk hebben”, dacht ik. Een kaal ingepolderd klei landschap waar de wind altijd harder waait dan elders. In de Quest ging het prima. Ik had alleen in elk dorp van het Bildt ruzie met het fietspad. Meestal volg ik de hoofdrijdbaan totdat ook de bromfietsers naar het fietspad gedirigeerd worden. Meestal wordt vanaf dat moment het fietspad breder en beter begaanbaar.

Zo niet in de gemeente het Bildt. Blijkbaar wijkt alles daar een beetje af: in 1505 werd de Middelsee door ‘Ollanders’ ingepolderd. Nog steeds spreekt men geen Fries maar Bildtkerts.
In elk geval: als je in het Bildt op die plek het fietspad op rijdt, moet je na 20 meter hard in de remmen knijpen: Einde fietspad aan deze kant van de weg. Pas aan de andere kant van de weg gaat het pad verder. De oversteekplaats maakt zo’n fraaie haakse “anti-Quest” bocht en is voorzien van een hegje met dezelfde naam. Op gehoor oversteken heet dat. Eerst de Quest – zichtbaar maar nog ontwijk-baar - 30 centimeter de weg op en als er geen geluid is van piepende remmen is, snel oversteken.

Het stomste is wel dat ik er in drie van de vier dorpen ingestonken ben.

Om twintig over negen langzaam het meest noordelijke dorp door (Holwerd). Daarna snel afzakken naar Dokkum. Ik had zin in koffie en in Dokkum is een Hotel op zondagochtend open. Bijkomend voordeel; het terras ligt op een pracht plek.

Dokkum 9:40 uur


We hebben ooit een half jaar net boven Dokkum gewoond. Dat was begin tachtiger jaren. We konden –vooral op het werk- niet aarden en mijn partner en ik spraken af dat we weer naar Dokkum zouden verhuizen als de wereld zou vergaan: In Dokkum gebeurt alles tien jaar later. Ik was dan ook blij verbaasd dat de cappuccino Italiaans lekker smaakte (oh, mevrouw, mag ik er nog zo een) en gesterkt door dit vocht en de suikerklontjes reed ik met 36 per uur richting Birdaard. Mooi langs de Dokkumer Ee naar Leeuwarden en eigenlijk heb je hier het meeste “contact” met het Elfstedenwater. “Hé, Birdaard woont Marcel Prins daar niet?” Er fietsten veel mensen in Birdaard. Met het gezangboek naar de kerk. Maar een knalgele Quest heb ik niet gezien; ook niet op een oprit. Jammer; ik had hem wel even willen spreken. (In elk geval: “Marcel, wat ben jij een bevoorrecht mens; de weg van Birdaard naar Leeuwarden is écht van grote schoonheid! En oh ja, jeetje mineetje; ben jij wel eens over die k*t hobbel geknald net voor je de Canterlanswei oprijdt? Mijn knie weer lekker tegen de moer van de spiegel….grrrr… en uh.. hoe rijd jij de stad in via Snakkeburen of Lekkemerend?")

Leeuwarden was ik in een kwartier door. Het is maar een kilometer of drie langs de noordelijke stadsring. Veel oversteekplaatsen waar je moet mikken om goed bij het knopje van het verkeerslicht uit te komen. Ik vergat haast een “stempelfoto” te nemen van de hoofdstad (zag ook niets moois op deze route). Gelukkig is de glazen piramide “Crystalic” bij het verlaten van de stad nog net beeldbepalend genoeg om toch als stempel te kunnen dienen.

Leeuwarden 11:05 uur


De originele tocht gaat via het fietspad langs de zuidkant van de snelweg naar Dronrijp. Ik had mijn twijfel of ik daar goed met fatsoen kon Questen, dus koos ik voor de Noordkant via Marsum. Marsum is een pracht dorpje (Popta Slot), maar ook het dorpje met het meeste last van de vliegbasis. Het schijnt dat als de Joint Strike Fighter haar intrede doet op de vliegbasis heel Marsum mag verhuizen of zo.
Deze zondag was vredig en ik ben even gestopt om naar een kaatswedstrijd te kijken. Ik snap de spelregels en de telling nog steeds niet, maar vond het zo in het zonnetje een pracht gezicht.

Na Dronrijp slingert de weg via Winsum, Spannum, Kubaard en Hichtum over oude onverkavelde dijkjes (hard fietsen lukt niet met al die “slingers” in en van het landschap) naar Bolsward. Kwart over twaalf zaten de eerste 150 km er op. Tijd voor een lange pauze (uh… was ik ook wel een beetje aan toe trouwens). Samen met Floor (dochter) en Lenie (partner) heerlijk gegeten op het warme, zonnige terras. Bijna een uur later reed ik Bolsward weer uit.

Bolsward 12:15 uur


De toerrijders rijden vanuit Bolsward naar Sneek en duiken dan Zuid West Friesland in. Ik neem de lus –logischerwijze- in tegengestelde richting omdat niet Bolsward maar Sneek mijn start en finish plaats is. Richting Workum dus. Bij Tjerkwerd mis ik het fietspad langs de grote weg en rijd ik het dorp in. Een kleine maar mooie omweg via Arkum en Dedgum naar Parrega is het gevolg. Een beetje baal ik wel: in Bolsward had ik me verrekend; ik dacht dat ik nog 70km te gaan had. Stom; want 230 minus 150 is nog altijd 80; en dat was precies wat de Garmin aangaf toen ik Bolsward verliet. “Twee keer meer en ook nog stevig wind tegen...”.

Iets na half twee zette ik de Quest stil voor het Jopie Huisman museum (als je in de buurt bent…. Doen!). Maakte snel een foto en vertrok richting Hinderlopen.

Workum 13:35

Ongeveer een kwartier later zag ik het havenplaatsje liggen. Ik besloot mijn omweg van Dedgum hier ‘terug te nemen’. Niet het dorp in over die stomme klinkers; maar lekker over het asfalt van de ring er omheen. Scheelde vast wel die ene kilometer. Ik zette de Garmin stop en maakte de stempelfoto.

Hinderlopen 13:48 uur

Vervolgens zoef ik over het asfalt om Hinderlopen en via de smalle dijk (wat een drukte!) naar Stavoren. Pas daar ergens kom ik er achter dat ik de Garmin niet heb aangezet (“ik fiets al kilometers boven de 33km/u waarom spring mijn gemiddelde niet meer omhoog?”). De CatEye geeft nog wel het exacte aantal kilometers aan. Gelukkig heb ik zaterdag de juiste bandenmaat ingevoerd. In Stavoren mag ik lang stil staan bij de sluis. Vind ik stiekem wel lekker; tijd voor een paar slokken water en een krentenbol. Mijn snelheid is er wat uit. Ik heb moeite om boven de 32 te blijven. En eigenlijk moet dat wil ik overall de dertig kunnen halen. In de steden of dorpjes hier mag je blij zijn als je zestien, zeventien km/uur trappen kunt.

Stavoren 14: 17 uur; ook dit is Friesland.

De weg vervolgt zich langs de dijk naar de top van “de kuitenbijter” het Rode Klif (leaver dea as slaef; slag bij Warns, 1345) om vervolgens via het kleinste haventje van Nederland (Laaksum) Gaasterland verder in te duiken. Nog steeds wind tegen. En nog steeds moet ik moeite doen om boven de 32 te trappen. Ik weet zeker dat het na een ijsco op het Mirnster Klif beter moet gaan. Dit plekje is voor mij een van de mooiste plekjes van Friesland. Omgeven door bos steekt een klif hier zomaar een paar meter hoog het IJsselmeer in. Opeens dat uitzicht; prachtig. Ik weet dat het IJsselmeer hier niet dieper wordt dan een centimeter of 30. Toch denk ik altijd aan het terrasje op Skiathos in de Egeïsche zee als ik hier naar de horizon staar.

De ijsco en de twintig minuten pauze doen wonderen en zoevend zweef ik Gaasterland door naar het kleinste stadje uit de reeks: Sloten (740 inwoners). Ik kom de fiets niet eens meer uit om van dit fraaie plaatsje een foto te maken; het “stempel” is binnen.

Sloten 15:30 uur

Op naar Sneek. Eindelijk pers ik weer enige snelheid uit de kuiten. Tussen Spannenburg en Hommerts haal ik met gemak 37km per uur. Heerlijk; voor deze snelheid (of harder) is de Quest gebouwd. Bij Jutrijp dient een klein dilemma zich aan.
Als ik doorfiets; ben ik met drie kilometer thuis…. Niemand die iets merkt; zelfs op het routekaartje zal het niet echt opvallen. Maar als ik afsla, fiets ik door IJlst en pas dan heb ik alle 11 steden gehad; wel vier extra kilometers.

Ik sla af. Om 16:20 uur – na 9 uur en 40 minuten - rijd ik Sneek binnen. Een gemiddelde van 30 mooie kilometers per uur. Zeven en een half uur gefietst. Lenie onthaalt me met een heus minispandoekje en met pannenkoeken; een super onthaal na een fraaie tocht.

IJlst 16:09 uur