Ontluikende herfst

De herfst hangt letterlijk in de lucht als ik vanmorgen om goed acht uur de Quest pak. Ik veeg het spinnen rag van mijn gezicht en hoop dat de maker een ander heenkomen dan mijn haar heeft gevonden. Het zou vandaag een stralende dag worden. Ik hoop op wat morgenzon en heb mijn route daar een beetje op aangepast. Eerst naar Akkrum, dan richting Oldeboorn en dan slingerend over weer zo’n trage oude dijk naar de Deelen. (ik dacht nog even…”zonder Ruilverkaveling geen Quest, geen wonder dat die fiets in de rechte polder is bedacht”).

De Deelen is een laagveenreservaat. Tussen Heerenveen en Akkrum / Oldeboorn in. De stilte is enorm aanwezig; de zon dit keer niet. Het is herfstachtig vochtig; en mijn vizier beslagen.

Het fietspad langs het water is breed en recht maar de natuur van moeras en meertjes waar van alles in dobbert en uit opvliegt haalt het tempo uit de wielen. Ik stop een paar keer voor een foto en begrijp -vooral nu de herfst voorzichtig aanbreekt- waarom de Friese Kunstenaar Sjoerd de Vries hier vaak verstild tekeer ging. Langzaam fiets ik langs het reservaat en geniet van de vele ganzen en andere vogels die zich klaar maken voor hun lange reis.

Na de Deelen via Gersloot naar Luxwoude waar het dorpsfeest in volle voorbereiding is. Net voor Langezwaag een harde knal. “Nee, he… toch niet weer”. Inderdaad; rechtsvoor een heuse klapband. Pippi van het dorpsfeest zit op haar krukje te kijken of ik het goed doe en dat maakt het leed minder erg dan vorige week.

Vorige week zaterdag was ik ook vroeg mijn nest uitgegaan; in de garage vond ik de Quest met een lege achterband. Behendig (ik heb zo langzamerhand ervaring) plakte ik de achterband om na 700 meter voor de tweede keer lek te gaan. Na Oude Schouw ging het weer mis; drie keer lek in 15 kilometer. Ik plakte de band in een nest rode mieren…... en een smerige horzel in de Quest haalde het laatste restje goed humeur onder mijn nagels vandaan. Ik pulkte nog vier (Lelystadse?) steentjes uit de band en had de hele tocht (van 85 km) de smoor in: Het was warm (als ik niet lek was gegaan, had ik deze hitte niet gehad); er lagen steentjes op de weg (zie je wel; nu ga ik zo meteen weer lek); mijn benen voelden aan als pap (weer lek?) en zo bleek ik door zeuren. Ik besloot maar niets te schrijven van deze tocht en dacht enkel; “ik geef nieuwe Moiree’s nog één kans; maar 3000 kilometer vind ik bar weinig voor een set banden”.

Gelukkig had ik vandaag een nieuwe buitenband én binnenband meegenomen. De buitenband was aardig aan gort na de klap. Ik haalde de nieuwe binnenband uit de verpakking en legde hem om het kale wiel. “Hee, gek; deze past niet”. De band was volgens mij een stuk groter dan de 20” die op de verpakking stond. Band er af, naast de oude gelegd en inderdaad; een stukkie groter. Niet heel veel, dus nog een keer proberen met wat meer lucht in de band. Er bleef mij teveel ruimte tussen velg en band; ik durfde het niet aan. De oude band geplakt (het was niet moeilijk het lek te vinden) en na een half uur vervolgde ik mijn weg over waar eens Domela Nieuwenhuis vurig preekte en waar hij in 1888 kandidaat werd gesteld voor de tweede kamer namens het kiesdistrict Schoterland. Nog steeds is hier de sociale cohesie sterk; stemt het hart van de mensen rood; en bromt men binnensmonds een eigen trotse wijs. Buigen voor gezag; dat kent men niet.

Over de eerste en tweede compagnonsweg (langs de tweede sluis) naar Nieuwehorne en dan het riviertje de Tjonger over. Ineens een ander landschap: Lommerrijk en zo is het dorp Olderbekoop ook. Prachtige statige huizen; grote villa’s tussen eeuwenoude bomen.
Het kleine riviertje is een grote grens; hier spreekt men geen Fries meer, maar “Stellingwarfs”; de mentaliteit, de huizenbouw en het landschap is ineens anders. Milder en minder eigenwijs.

Bij .vrienden om een heerlijk bakje koffie, een beker melk, een krentenbol en veel gezelligheid. Bijna geen zin om nog door te fietsen. Na een uur word ik uitgezwaaid en vervolg ik via de klinkers van de lange Vriesburgerweg de tocht naar Nijeholtwolde. Bij Langelille steek ik de Tjonger voor de tweede keer over. Inmiddels is het warm geworden. Benauwd zelfs. In Oosterzee stop ik zowaar even in de schaduw van een boom en drink ik mijn fles met water leeg.

Het Tjeukemeer wordt gerond en via Idskenhuizen fiets ik langs de golfbaan naar Langweer. Elke pont vind ik prachtig; voor die van Langweer heb ik een zwak. Eind 2007 kocht ik mijn Alleweder om in 2008 IJsland rond te fietsen zonder shag! (35 jaar lang 35 sigaretten per dag; nog steeds blij gestopt). Toen ik nog heerlijk rookte was de pont van Langweer altijd mijn eerste of mijn laatste sjekkie van de fietstocht. Na 10 kilometer (!) fietsen had ik toch echt wel een peuk verdiend.

Vandaag staat er op de pont een snelle wielrenner in vol ornaat. Hij vraagt de bekende dingen over de Quest en ondanks de warmte die me parten speelt geef ik de “koele” antwoorden. “Meestal zo tegen de 40 per uur” en als de bomen van de pont open gaan denk ik “ai, kluns, dat schept verplichtingen”. Ik fiets “zo tegen de 40” en merk dat hij liever niet wil lossen. In de spiegel zie ik wel dat het gaatje tussen ons groter wordt. Alleen de brug over het Margrietkanaal is hoog en de aanloop traag. Hij komt dichterbij (ooh, dit nooit) ik zet aan en fiets met zo’n 32 km per uur de lange (zware) brug omhoog. Naar beneden los ik hem en na een kilometer zie ik dat hij opgeeft. Ik zit met een hartslag van dik over de 160 en het zweet gutst langs mijn voorhoofd; wat ben ik toch een raar mens…. Redelijk rustig fiets ik Sneek in en door en vergeet de zojuist geleverde inspanning.

Het was warm het laatste uur. De Garmin gaf een dikke 30 graden aan in de fiets. Thuis voel ik me uit gepeigerd en het duurt langer dan anders totdat ik ‘hersteld’ ben. Ik denk eerst dat het aan de warmte had gelegen; pas een paar uur later weet ik dat het waarschijnlijk aan mij als “raar mens” lag.